Oud-medewerker SMCG
trad zelf op als spermadonor
Een laboratorium-medewerker van de voormalige Stichting Medisch Centrum voor Geboorteregeling (SMCG) in Leiden is in de periode 1979-1985 zelf als spermadonor opgetreden zonder dit te melden. Dat was in 2017 de conclusie na DNA-onderzoek en speurwerk van een aantal donorkinderen. In maart 2023 kreeg Medisch Centrum Kinderwens dit nieuws, als beheerder van het archief van SMCG. Daarop is in overleg met de betrokken donorkinderen een onderzoek ingesteld om zoveel mogelijk informatie te verzamelen. Dit heeft geresulteerd in het tussenrapport ‘Eigen inbreng met grote gevolgen’.
Erfelijke aandoening
Op dit moment is bij elf kinderen via DNA-onderzoek verwantschap aangetoond met de oud-medewerker. De oud-medewerker heeft dit in 2017 in gesprek met twee donorkinderen erkend en verteld dat hij drager is van een erfelijke, niet levensbedreigende, aandoening. De aandoening is in 50% van de nakomelingen overdraagbaar. In het kader van het onderzoek heeft de oud-medewerker nogmaals bevestigd dat hij zelf als donor is opgetreden. Arne van Heusden, voorzitter van de werkgroep die onderzoek deed en directeur van MCK: “Het is een onthutsende werkelijkheid, in de eerste plaats voor alle direct betrokkenen. Heel graag bereiken we andere ouders en donorkinderen uit die periode die dit mogelijk aangaat, om informatie te geven en de juiste begeleiding te organiseren. Hopelijk krijgen we ook een beter beeld van wat er precies is gebeurd. Openheid is van belang.”
Onderzoek Werkgroep Donorverleden SMCG
In maart 2023 is MCK benaderd door de Stichting Donorgegevens Kunstmatige Bevruchting en een van de betrokken donorkinderen. Aanleiding waren DNA-matches met de oud-medewerker, die niet overeen bleken te komen met de donorgegevens in het archief van de voormalige stichting. MCK heeft destijds de IVF-vergunning en daarmee ook het archief van SMCG overgenomen. Er is direct een Werkgroep Donorverleden SMCG ingesteld, die via gesprekken met betrokkenen en archiefonderzoek zoveel mogelijk informatie heeft verzameld. De bevindingen tot nu toe zijn verwerkt in het tussenrapport ‘Eigen inbreng met grote gevolgen’. Het geeft context en achtergrondinformatie, maar er staan ook nog vragen open. Het is een tussenstand.
Onafhankelijke Raad van Advies en Toetsing
Het onderzoek stond onder toeziend oog van een onafhankelijke en deskundige Raad van Advies en Toetsing, onder voorzitterschap van Prof. Dr. D. Braat, emeritus-hoogleraar obstetrie en gynaecologie, alsmede voortplantingsgeneeskunde van het Radboud UMC. Zij onderzocht samen met een team de afgelopen jaren diverse vergelijkbare situaties. Professor Braat: “Wij zijn onder de indruk van de wijze waarop Medisch Centrum Kinderwens het onderzoek heeft aangepakt en met de betrokkenen is omgegaan. Tegelijkertijd zijn er ook nog veel vragen onbeantwoord. We hopen dat het openbaren van het tussenrapport ook leidt tot meer licht op de zaak.” De volledige beschouwing van de Raad is hier te downloaden.
Werkwijze nu volledig anders
De werkwijze rond vruchtbaarheidsbehandelingen is nu volledig anders dan de werkwijze in de jaren ’70 en ‘80. Fertiliteitsklinieken in Nederland volgen protocollen en kwaliteitsrichtlijnen van de beroepsvereniging. Anoniem doneren is sinds 2004 wettelijk niet meer toegestaan. Medisch Centrum Kinderwens hanteert daarnaast een sluitend registratiesysteem voor behandelingen met donorzaad. Alle handelingen in het laboratorium worden met het 4-ogenprincipe uitgevoerd, niemand doet een handeling alleen. Daarnaast is er een digitaal controlesysteem dat een eventuele verwisseling van donorzaad uitsluit. Zorgvuldigheid en kwaliteit staan centraal.
Oproep
De Werkgroep Donorverleden SMCG komt heel graag in contact met iedereen die mogelijk betrokken is: donorkinderen, ouders of bijvoorbeeld oud-medewerkers die meer informatie hebben over deze periode. Lees op de pagina Naar wie zijn we op zoek? meer over wie we zoeken .